4 nov.- Hierbij het betoog van Larense grootste partij Larens Behoud door haar fractie voorzitter Karel Loeff tijdens de begrotingsvergdadering van vandaag.
Begroting 2023 – Algemene Beschouwing
Meneer de voorzitter, leden van het college, collegae van de gemeenteraad, mede dorpsbewoners in de zaal en onze digitale toehoorders,
Laren is een bijzonder dorp. Dat wordt vaak gezegd. We hebben een unieke ligging, in het hart van Nederland, dicht bij grote steden, en toch groen, dorps, en met een groot aantal uitstekende voorzieningen op het gebied van de sport, kunst en cultuur, gezondheid en scholing. Niet voor niets komen we keer op keer hoog terecht op de ranglijst van Elsevier.
Laren heeft, sinds de verkiezingen, ook een bijzonder lokaal bestuur. Dat wordt -nog- niet zo vaak gezegd, maar daar wil ik in deze algemene beschouwing toch graag mee beginnen. Met de verkiezingen in maart vorig jaar brak een periode aan van informeren en formeren, eindigend in een coalitieakkoord én de installatie van een nieuw college. Een college waarvan ik, om ik de voorbereidende periode veel met de kandidaat wethouders in gesprek ben geweest, dacht dat een goed team zou moeten kunnen zijn.
Dat team staat inmiddels. En mijn gevoel is uitgekomen. Er staat, met u burgemeester als voorzitter, een college dat breed is samengesteld, maar ook bijzonder is samengesteld. Niet zozeer omdat D66 hier aan deelneemt, want hun inbreng was vanaf het begin af aan, en dat was niet alleen de inbreng van Flip de Groot, constructief en plezierig. Het kwam ook vanwege de VVD die met wethouder Jan van Midden de man van het dorp positioneerde zonder wethouderservaring, maar met een enorme ambitie. De grootste uitdaging zat, zo heb ik ervaren, bij Larens Behoud, want wij hebben met Frits Westerkamp als Larense partij een wethouder ‘van buiten’ aan dit team toegevoegd.
Het team staat, en het team werkt. En dat maakt dat mijn bijdrage vandaag zeker binnen de tien minuten kan blijven. Voordat ik inga op de begroting wil ik het college complimenteren met hun houding: kijken of het kan, zo citeer ik Frits Westerkamp vaak, of het dan lukt, weten we niet, maar de houding van dit bestuur is verfrissend, en wordt in het dorp positief ontvangen. Burgerparticipatie is vervangen door inwonersbetrokkenheid. Kom met voorstellen, dan kijken we of dat kan. En dan ook nog eens de tijd nemen om dingen zorgvuldig te doen. We hanteren een tijdpad, maar kijken ook wat haalbaar is. Chapeau.
Die houding om te kijken of iets kan betekent ook een verandering bij de ondersteuners van dit college, de ambtenaren van de BEL-combinatie. Larens Behoud hoopt voor onze inwoners dat het makkelijker wordt om afspraken te maken, zaken te melden, of direct contact te hebben met ambtenaren. In de Bel-combinatie is in deze begroting ook de grootste investering te zien, en deze investering is nodig en zal Larens Behoud dan ook met verve verdedigen. Wij staan er als partij achter. Ik schreef er al over in het Larens Journaal: een organisatie kan pas werken als er sprake is van vertrouwen, samenwerking en een goede basis. Laten we die basis dan ook op orde brengen.
Voorzitter, aan de opmerkingen van onze nieuwe wethouder financiën merken we ook zijn betrokkenheid en zijn directe inzet bij deze begroting. Niet alles is nog op orde, maar met de wijze waarop hij de peilstok steekt in de cijfers hebben we het vertrouwen dat dit de komende jaren steeds beter zal worden. De wethouder, en dat geldt eigenlijk voor het hele college, neemt ons steeds minutieus mee in haar overwegingen, haar strijd soms, maar ook de uitdagingen waarvoor het staat. En dat maakt onze rol in de Raad ook tot een andere.
Ik ga u in deze beschouwingen niet meenemen in onze gedachten over posten in de begroting waarover we als fractie hebben gesproken en waar vraagtekens over waren. De vraagtekens zijn opgelost door een duidelijke toelichting in een voorbereidende bijeenkomst. Bedragen blijven soms staan en, zo werkt een begroting nu eenmaal, zijn een richtlijn. Wij krijgen als raad de kans om bij te stellen, als dat noodzakelijk is, maar zullen ook worden geconfronteerd met afwijkingen waarvoor mandaat dient te worden gegeven.
Belangrijk vinden we te constateren dat de beleidslijn van het vorige college nu haar vruchten afwerpt: de verkoop van het raadhuis en de ligweide maken dat er straks een sterkte financiële reserve is. De door Wethouder Den Dunnen ingezette maatregelen in het sociaal domein maken dat daar meer inzicht is in de kosten.
Graag vernemen we van het college hoe u die reserve gaat bewaken, dan wel inzetten. Immers: Laren geeft meer uit dan er binnen komt, en om onze voorzieningen, onze zorg binnen het sociaal domein op peil te houden én onze wensen ten uitvoer te brengen, is er geld nodig dat niet structureel te ontvangen is van rijk of inwoners. Hadden we niet in goede tijden de gemeentelijke belastingen moeten verhogen?
Dat brengt me tot een opmerking over de communicatie richting onze burgers. De opzet van de baten en lasten, zoals gepubliceerd in het Larens Journaal, is eenvoudig en inzichtelijk, en een eerste stap naar, wat ons betreft, een uitgebreidere communicatie en meer inzicht over onze financiën richting onze inwoners. Het is niet echt een begroting maar het zijn vooral cijfers nu.
Ik heb voor de aardigheid de uitgavenkant bij de pictogrammen bij elkaar opgeteld en dan kom ik tot een totale uitgave van 25.960.000 euro. De inkomsten bedragen in 2023 28.778.000. Dat betekent dus dat we in 2023 een positief resultaat zouden moeten hebben van 2.818.000 euro. Kan de wethouder ons in eenvoudige taal uitleggen waar dat positieve resultaat, dat ik niet terugzie in de ons uitgereikte ‘echte’ begroting, uit bestaat? Want tussen de regels door lees ik in de begroting weliswaar een beperkte positieve verwachting maar ook nog iets over onttrekkingen en reserveringen. Iets meer een begroting voor dummies dus zou welkom zijn voor ons en onze inwoners.
Die begroting zelf mag, maar ik hoop dat ook van u te horen, zelf ook meer de opzet volgen van de cijfers uit het Larens Journaal. Zo zie ik zie op pagina 11 en 12 een staatje met de resultaten van 2022 en een overzicht met een verdeling in precentages. Dat is inzichtelijk, maar ik mis zo’n staatje voor de begroting over komende jaren, omdat er na deze pagina meteen op de programma’s wordt ingezoomd. Ook daar is denk en we een vertaalslag nodig om het ook voor ons als raadsleden eenvoudiger en inzichtelijker te maken. Zeker voor nieuwe raadsleden is dit boekwerk in het begin een abacadabra.
Larens Behoud is blij met de opname van de ambities en doelen van het college in deze begroting. Lang niet overal staan echter de financiële consequenties van die doelen daarbij vermeld. Ik zie de doelen nu meer, of soms, als een werkwijze, maar hoop graag van het college te horen op welke punten er in de loop van komend boekjaar jaar kosten te verwachten zijn, die volgens u een begrotingswijziging rechtvaardigen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de bestrijding van energiearmoede, het opstellen van een verkeersbeleidsplan, en de meerjarige subsidieafspraken met belangrijke (ik zou zeggen grote) partners.
Tenslotte blik ik bij deze begroting graag nog even terug op onze raadsvergadering waarbij we de jaarrekening 2021 hebben vastgesteld. In die vergadering hebben we een goede toelichting en een goed gesprek gehad met onze accountant. Ik ben benieuwd hoe het college in algemene zin aankijkt tegen de financiële toekomst van onze gemeente. Ik ga het niet hebben over het ravijn, over inflatie of over andere dreigende risico’s. We zijn meer benieuwd naar hoe u aankijkt tegen onze gemeente, haar financiën, haar kansen en risico’s in relatie tot andere kleine gemeenten en in de relatie met de Rijksoverheid. Hebben wij bondgenoten en zijn er andere gemeenten met een soortgelijke situatie als de onze?
Ik sluit af voorzitter, met dezelfde woorden als vorig jaar en het jaar daarvoor. Larens Behoud is trots op ons dorp, op onze inwoners, op de initiatieven die in onze samenleving worden ondernomen door alle vrijwilligers en die zich vrijwillig en professioneel zich inzetten voor onze samenleving in Laren, van sport, cultuur tot jongeren- en ouderenzorg. We zijn en blijven een rijk dorp!
Vanaf deze plaats spreek ik daarom graag onze bijzondere waardering uit naar eenieder die zich vrijwillig op enige wijze voor ons dorp inzet, want de gemeente is belangrijk maar Laren zijn we samen.
Larens Behoud wenst uw college het komend jaar veel succes toe!
Namens de fractie van Larens Behoud.
Karel Loeff
Fractievoorzitter
