11 mrt.- Mijn jaarlijkse uitje als kunstliefhebber is de TEFAF, ’s werelds meest gerenommeerde en mooiste beurs voor kunst, antiek, juwelen, design en wapentuig (!). Meer dan 7000 jaar kunstgeschiedenis van het allerhoogste niveau. Aangeboden door 280 kunsthandelaren uit 20 verschillende landen. Een toonaangevende verkoopexpositie van 30 tot 40 duizend objecten. Vooraf in het tot ‘museum’ omgedoopte Maastrichtse MECC gekeurd door 200 internationale experts – ‘vetters’, bestaande uit academici, curatoren, conservatoren en restauratoren en “zo min mogelijk kunsthandelaren”. Deze 33ste editie is opnieuw een ongeëvenaarde ervaring. De eerste dagen kregen ‘the rich and famous’ een exclusieve voorbezichtiging. Wie zou denken dat het ‘de rijken der aarde’ door het onvoorspelbare coronavirus aan kooplust ontbrak, had het mis. Ondanks dat de beurzen flink in het rood staan, sierde menig stip van dezelfde kleur onder een magnifiek en authentiek kunstwerk. Het enige dat bij de fraai uitgedoste en artistiek geklede genodigden aan de oprukkende griepgolf deed denken waren hun boksgebaren en de hilarische high five’s met de ellebogen. Dé spectaculaire eyecatcher van dit jaar is het schilderij ‘Boerin voor een boerderij’ van Vincent van Gogh.
Een Italiaans journalist kocht het in 1968 voor 45 Britse ponden in een Engels antiekwinkeltje; deze beurs is het aan een particuliere verzamelaar verkocht voor 13 miljoen euro! ( vraagprijs 15 miljoen) Het ‘Brabantse’ schilderij(1885) deed me een beetje denken aan ‘de Hut van Mie’. Ik droomde weg en dacht hoe Anton Mauve nog voordat hij zich in Laren vestigde, zijn ‘kouwe’ neef Vincent van Gogh ‘schilderen leerde’. De eerste keer, augustus 1881, ontmoetten ze elkaar een middag en een avond. ‘Hij heeft mij heel wat wenken gegeven waar ik blij om ben en ik ben zoowat met hem afgesproken dat ik binnen betrekkelijk korten tijd als ik weer wat studies heb, opnieuw bij hem zal komen’, schreef Vincent. Het smaakte naar meer. ’Vind ge goed dat ik maar eens royaal voor een maand of zoo ’t U wat lastig kom maken? Dan ben ik na verloop van dien tijd door de allereerste petites misères heen van het schilderen.’ Mauve vond het goed en zette klompen en andere spulletjes klaar zodat Van Gogh stillevens kon gaan schilderen. Na drie weken ging Vincent met Kerstmis naar huis en kreeg onenigheid met zijn vader. Opnieuw klopte Van Gogh bij Mauve aan. De vermaarde meesterschilder gaf hem geld voor een eigen atelier een paar straten verder op. Jammer dat ze ruzie kregen. Ze dachten te verschillend over kunst en ook Vincents relatie met de zwangere prostituee Sien Hoornik viel bij Mauve verkeerd.
Het is overigens niet de enige Van Gogh op de prestigieuze kunstbeurs. Er is ook een vroeg schilderij dat hij in 1886 maakte van wandelende mensen in het Bois de Boulogne. Het begin van zijn ‘Parijse periode’. Andere spectaculaire stukken: een diadeem – a raison van 750.000 euro- die op 12 mei 1937 in Londen werd gedragen bij de kroning van George VI en een schilderij waarop drie danseressen in gele rokken van Edgar Degas (1834-1917). De toekomstige eigenaar van dit tableau uit 1891 zal een record voor de Franse impressionist moeten neertellen, een bedrag dat hoger is dan de ruim 37 miljoen dollar die enkele jaren terug bij Sotheby’s in New York werd neergeteld voor Degas’ rustende danseres uit 1879.
Ach, de TEFAF; er valt zoveel te genieten. Helaas op de dag van publicatie van deze column, woensdag11 maart, besloot de organisatie de internationale kunstbeurs voortijdig af te blazen vanwege het coronavirus. Aanleiding is een handelaar op de TEFAF die positief is getest. De man was van donderdag 5 maart tot en met zaterdag 7 maart op de beurs actief. De besmetting is op 9 maart geconstateerd.
Sneu en verdrietig voor iedereen. Ik wilde nog een keer gaan, maar ik troost me met de gedachte dat op 15 maart Hans Luijten een lezing geeft in Singer Laren over Vincents schoonzusje ‘Jo van Gogh-Bonger en het Rozenlaantje’. Dat wordt een meer dan interessante pleister op de TEFAF wonde. Dat hoopte ik, maar een dag later ging het opnieuw mis. Nederland werd ziek. Het kabinet pakte door en kondigde extra maatregelen aan in de strijd tegen het coronavirus. Alle evenementen met meer dan honderd bezoekers worden tot 31 maart afgelast: de jaarlijkse uitvoering van de Matthäus Passion in de Sint Jansbasiliek op 5 april en natuurlijk ook het succesvolle Singer Laren deed haar deuren dicht. Geen tentoonstellingen, geen theater en geen lezingen. Bol an maar voor iedereen!
Leo Janssen
