25 sept.- ‘t Schatje van Laren viert haar 500 ste verjaardag in een mooie nieuwe ‘jurk’. Deze wat ‘brutaal geformuleerde’ kop – een dag eerder in de Gooi- en Eemlander- sloot naadloos aan bij de de donkere feestjurk van Anastasia Kozlova waarop in goud de gerestaureerde Johanneskerk in woord en beeld was getekend door de Larense kunstenares Elize van der Werff.
De Russisch-Nederlandse violiste opende afgelopen vrijdagmiddag 17 september – de exacte inwijdingsdatum in 1521- de feestelijke herdenkingsbijeenkomst terwijl ze van achterin de kerk naar voren lopend een indrukwekkende vertolking gaf van Bach’s sonate nr.1 voor vioolsolo. De honderd genodigden volgden in verband met de coronamaatregelen binnen en buiten (in een sfeervolle bedoeïenentent) de plechtigheid
Er waren speeches van burgemeester Nanning Mol : ‘U bent een geloofsgemeenschap waar de deur altijd openstaat: voor iedereen die hoop, troost en geborgenheid zoekt. Zelfs het onlangs geschonken 18e eeuwse orgel voelde zich zó welkom dat het hier uit de kast durfde te komen en ons vol trots mededeelde: ‘Ik ben helemaal geen Weidtman-orgel, maar een Titz-orgel!’, en van Martin Noordzij, voorzitter van de kerkenraad van de PGLE gemeente:’ Dit oude kerkgebouw staat hier inmiddels 500 jaar. Als optelsom van stenen heeft het zich niet ontwikkelt, maar als plek van bezinning en inspiratie overtreft het de capaciteiten van mensen.’
Daarnaast werd de jarige gefêteerd en verrast door gepassioneerde musici op orgel, blokfluit, klavecimbel, gitaar, cello en viool. Composities van Bartolomé de Selma y Salaverde, Händel en Vivaldi. Ds. Job de Bruijn componeerde een speciaal lied ‘ Dit huis waar de deuren openstaan’ en emeritus hoogleraar middeleeuwen Herman Pleij sprak een niets verhullende feestrede uit.
Presentatoren Jacobine Geel en Karel Loeff kwamen met een enorme primeur: de onthulling van de oudste afbeelding van Laren, getekend door Jacob van Ruisdael (ca. 1628-1682) , een van de grote schilders uit de Gouden eeuw. Een geweldige vondst!
De ontdekking kwam aan het licht bij het schrijven van het jubileumboek door prof. Jan de Bruijn en dr. Henk Michielse. Het boek dat in maart 2022 verschijnt, – jammer genoeg vertraagd door de gesloten archieven tijdens corona-. gaat o.a. over ‘de kerk in de beeldende kunst’ , een bijdrage van Alexander de Bruin, conservator beeldcollecties Archief Noord-Holland.
Tijdens zijn research bij de RKD vroeg het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie hem ook eens te kijken naar een tekening van Van Ruisdael met als titel ‘dorpskerk’. Alexander duidde de tekening direct als de kerk van Laren.
Tot nu toe was de oudste prent die van Hendrik Spilman( 1721 – 1784), midden 18e eeuw. Die afbeelding van 100 jaar later blijkt het referentiepunt om Ruisdaels tekening, midden 17e eeuw, als ’in Laren’ te duiden. Op beide afbeeldingen komen dezelfde elementen voor: het lage schuurtje links, de boom, de gevel van het gebouw, dezelfde raam- en vensterindeling, de achtkantige torenspits en een muuranker. Ook het gezichtspunt van de kunstenaar vanuit de Coeswaerde is identiek. Ongelofelijk!
De tekening komt uit de befaamde collectie van kunstverzamelaar Frits Lugt in de Fondation Custodia, het vroegere Institut Néerlandais in Parijs. Wat een verjaardagscadeau! Bol an mensen, het was 4 dagen volop feest rond de kerk. Chapeau!
Leo Janssen
