18 mei.-
Als er een Gouden Boek van Laren zou bestaan, dan zou prof. Hector Treub (1856-1920)daarin zeker niet hebben ontbroken. Nu wordt de grondlegger van de Gynaecologie en Verloskunde in ons dorp geëerd met een laan waar je het Rosa Spier Huis kunt vinden met er tegenover het chique bordeel, de gentlemen’s Nightclub, ‘Boccaccio’.
De hoogleraar van liberaal nationalistische snit woonde in de monumentale villa De Braey aan het Rozenlaantje en gold als geniaal, vol humor, zwier in het leven staand en het openbaar debat niet schuwend. Hij maakte zich sterk voor de maatschappelijke- en een beter wettelijke positie van de vrouw, leidde de eerste vrouwelijke chirurgen op en raadde ongehuwde vrouwen aan vooral te gaan studeren om financieel onafhankelijk te worden. Als baanbreker nam hij vaak vooruitstrevende en controversiële standpunten in. Over anticonceptie, hoger onderwijs, man-vrouw verhoudingen, abortus, en de verspreiding van venerische ziekten.
Een feminist avant la lettre was de in binnen- en buitenland geroemde vrouwenarts echter niet, want vrouwen moesten ‘mooi en bekoorlijk’ zijn en in een kwestie als abortus gold de autoriteit van de arts, niet de autonomie van de vrouw, schrijft historica Nele Beyens in de boeiende biografie ‘Immer bereid en nooit verlegen’.(2014)
Niet zelden stuitten zijn boude uitspraken de vroege feministes tegen de borst. Hun reformjurken bijvoorbeeld – jurken zonder korset – maakte hij belachelijk en doopte hij om tot ‘hobbezak’.
‘Zijn ongeduldige natuur verstond het stilzwijgen niet. Scherpsnijdend konden zijn woorden zijn wanneer hij opkwam voor het recht. Een eerlijk man, zelfs zijn vijanden moesten dat erkennen en wisten het te waarderen’, aldus prof. Winkler in zijn grafrede.
In het Larense leven speelde Treub een prominente en soms opvallende rol. Vooral rond Hotel Hamdorff als lid van het uitvoeringscomité ter gelegenheid van ‘100 jaar Koninkrijk der Nederlanden’ in augustus 1913. In het land werden overal onafhankelijkheidsfeesten georganiseerd en Laren wilde niet achterblijven. Ergo visionair Jan Hamdorff wilde een attractie waar heel Nederland over zou spreken en waardoor Laren het middelpunt van de belangstelling zou worden.
De meest fantastische plannen werden door de kunstenaars geopperd en tenslotte besloot men tot een marktplein met een houten tentoonstellingsgebouw bestaande uit vier zalen met een nog nooit in het Gooi vertoonde zomer tentoonstelling met onderscheidende kunstenaars (zie de jury afbeelding) én door het bouwen van een eerste openlucht dancing.
Achter Jan’s hotel lag een boomgaard welke hij voor niet teveel geld aankocht voor het tentoonstellingsterrein. In zes weken tijd was de ‘opdracht’ onder leiding van kunstenaar Lammert van der Tonge geklaard. Een sierlijke boog aan de ingang van de voortuin wees de bezoekers de weg naar het vrolijk versierde feestterrein dat omringd werd door een reeks ranke zuilen De oude appelboomgaard was herschapen in een sprookjesland.
In de zomertuin speelde de vermaarde Hongaarse kapel van Zunki Joska die voor de dansmuziek zorgdroeg. Een daverend succes.
Een paar dagen later, was het erg druk in het ‘kroegje’. Nagenoeg alle schilders waren aanwezig, maar spraken geen woord. Achterdochtig vroeg Jan Hamdorff wat er aan de hand was. ‘We zitten hier op een ‘rondje’ te wachten, vanwege je succes! Hier, lees de krant maar.’ Jan had niets gelezen, maar toen hij het artikel van zijn vriend Hector Treub had ingezien, die zijn zomertuin ‘De Zeedijk van het Gooi’ noemde, werd de kroeg te klein. Jan was razend en bezwoer dat de tuin onmiddellijk gesloten zou worden. En die vermaledijde Treub, die zou hij, hij zou… Op dat moment kwam Dr. Treub heel vrolijk binnenstappen.
Bol an mensen, volgende week meer
Leo Janssen
Illustratie: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
