Toen ik een jaar of 10, 11 was, maakte het ‘Dagboek van Anne Frank’ een enorme indruk op me. Over de oorlog werd bij ons thuis nooit gesproken. Hooguit viel af en toe het woord ‘moffen’. Het had alles te maken met mijn vader die te werk werd gesteld na de beruchte razzia in het Hilversumse Sportpark. Aan het eind van de oorlog kwam hij lopend over de hei en onder de luizen terug, zijn kleren werden achter in de tuin verbrand, zijn ervaringen voorgoed begraven. Mijn oudere broers vertelden het me. Als kind – al ben ik van 1948- was ik bang van oorlog. ‘Anne’s dagboek’ gaf me als tiener voor het eerst inzicht in wat oorlog met je doet; het gevoel van bezetting, onderduik en het begrip vrijheid.
Op Internet kwam ik een heel bijzondere foto van Anne tegen, zomer 1938, gemaakt in ‘Het Kindertehuisje’, een ‘doorloopend tehuis voor kinderen’ op de Drift. Op de foto staat het ‘scharminkeltje’ boven, tweede van links. Ze was toen ‘een meisje op vakantie’. ‘Gooische heidelucht maakt gezond en sterk’, aldus de advertentie. De jaren erna komt Anne Frank weer naar Laren, nu naar Oude Kerkweg 25, het huis van Ab Cauvern, dramaturg bij de Vara. In 1939 trouwt hij Isa Monas, kantoormedewerkster van Anna’s vader Otto. Ik fiets er naar toe. Debbie de Wagenaar doet open. Ze staat op het punt van scheidsrechteren bij ‘de hockey’. Volgens eigen zeggen – met een glimlach- een van haar maatschappelijke verantwoordelijkheden, die ze naast haar drukke baan, doet. Haar makelaar vertelde tien jaar geleden dat Anne Frank er de vakantie had doorgebracht. Ze pakt een foto’tje waarop Anne voor het huis staat. Een raam aan de voorgevel is veranderd. Er was een bijzondere band tussen de Franks en de Cauverns. De familie Frank kwam er ook op kraamvisite. In Anne’s dagboek zat een geboortekaartje van dochtertje Ruth. Daarop staat dat het huis ‘Het konijnenhol’ heette. De Cauvern’s hielden konijnen op zolder zodat bouvier Dopy er niet bij kon, vertelt Bep de Boer van de Historische Kring Laren. Ab Cauvern is vooral bekend om zijn bemoeienissen met de uitgave van Anne’s dagboek. Na terugkeer van Otto uit het concentratiekamp in 1945, had Isa op verzoek van Otto een door hem geredigeerde versie getypt van de teruggevonden handschriften van Anne. Ab Cauvern zuiverde het script van Germanismen en grammaticale fouten, aldus het dagblad Trouw bij Cauverns overlijden in juni 1986.. De slotalinea van het boek: ‘Hier eindigt Anne’s dagboek. Op 4 augustus deed de Grüne Polizei een inval in het Achterhuis. In maart 1945 overleed Anne Frank in het concentratiekamp Bergen Belsen, twee maanden voor de bevrijding van ons land’ is van de hand van Cauvern. Het normaal en heel gebruikelijk redigeerwerk van hem waren in de jaren vijftig aanleiding voor rechts-conservatieve kringen in Duitsland en Oostenrijk het dagboek als een vervalsing te zien en deze ‘vervalsing’, aldus het dagblad Trouw, Cauvern toe te dichten. Oude Kerkweg 25, een bijzondere plek. Wat zou het mooi zijn, als hier een mooi beeldje zou komen van Anne op de plek waar ze als kind gelukkig is geweest en van ons dorp genoten heeft.
Leo Janssen
* Deze maand is het 75 jaar geleden dat Anne Frank met haar familie door de Duitse bezetter naar het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau werd gedeporteerd.
Foto: Anne Frank Stichting
