1 okt.- Een van de winkelklassiekers in Laren is ‘Sancta Maria’: de cadeauwinkel aan het pleintje op de Sint Janstraat waar ‘Berend Gerstekorrel in brons’ de pollepel zwaait met uitzicht op luxe serviezen, zilveren cassettes en Swarovski sieraden.
Opheffingsuitverkoop staat er pandbreed met witte chocoladeletters in het rood. Nog een maand en onderneemster Alexandra Visser van Schoten (64) stopt er mee. Na vierenveertig jaar hard werken. Soms zes, zeven dagen in de week met een koopavond erbij. “Mijn hart huilt niet meer. Dat was”, klinkt het zelfbewust. “Op mijn verjaardag, 3 maart, hebben mijn man en ik het besluit genomen. Het pand is inmiddels verkocht. Ik hoop dat er een zaak in komt die zich onderscheidt. Het is een hele mooie locatie in een prachtig kleinschalig dorp.”
‘Sancta Maria is een begrip. Laarders zijn er mee opgegroeid. Sinds de jaren dertig van de vorige eeuw waren in Laren twee winkels met religieuze artikelen. De een werd bestierd door Greet Wortel, vrijgezelle dochter van Klaas de klokkenmaker aan de Torenlaan – door hun buren, de sigaretten-tijdschriften en gaspenningenwinkel De Valk, schertsend ‘Jezus in alle maten’ genoemd en de ander was ‘Sancta Maria’, St. Janstraat 14, destijds Klein Larenseweg 457- dat in 1907 als boekwinkel annex drukkerij is begonnen door de Volendammers J. Jonk Jzn – hij was doof, de ‘dubbeltjeszoeker’ die altijd gebogen peuken liep te rapen- en zijn zus Jans Jonk, getrouwd met vrachtrijder Piet de Leeuw.
Heilig Hart- en Mariabeelden, rozenkransen, missaals, scapuliermedailles, wijwaterbakjes, de catechismus, kopjes voor eerste en plechtige communie; kortom voor het nagenoeg katholieke dorp was er een rijke roomse keuze. Daarnaast was ‘Sancta Maria’ agent Rooms Katholieke Illustratie en drukte het achter het huis bidprentjes- druk J.Jonk- , toen het gebruikelijk was na afloop van een begrafenis een plaatje mee te geven met personalia over en gebed voor de overledene.
Met Sint Jan was het een drukte van belang. ‘Er werd een menigte St.Janskaarten verkocht alwaar door de posterijen een extra brievenbus was geplaatst’, een soort bijkantoor van het postkantoor Laren.‘(De Bel 1930) Na broer en zus Jonk werd de zaak naast sigarenwinkel Arie Ketelaar in 1962 gekocht door M.H.W. van Marissing en als religieuze kunsthandel voortgezet. Een gedeelte werd verhuurd aan de rotan-, tapijt- en antiekhandel Teca. (Theo Calis).
Alexandra herinnert zich dat de twee pittige nichten Van Marissing en Ketelaar bij verkoop van haar eisten dat de zaak -inmiddels een soort warenhuisje- met de naam ‘Sancta Maria’ moest worden voortgezet. Na een grondige verbouwing in 1969 koos Alexandra met haar kadowinkel – aanvankelijk ook met kaarsen, kersstalletjes en de gebruikelijke devotionalia- voor een hoger segment. ‘Listes de mariages’, luxe mode accessoires, sieraden en serviezen van Wedgwood en Villeroy & Boch. Het waren de jaren tachtig dat het oudere publiek wat meer te besteden kreeg. De serviezen vlogen een decennium later de winkel uit. Niet alleen voor het gooi, maar ook voor clientèle uit Friesland en Limburg. We straalden een bepaalde blijheid uit en gaven ruimte en goede voorlichting aan de klant. En altijd vrijblijvend. Niet het verstikkende gevoel van ‘hier moet ik iets kopen’. Ik heb er altijd mijn hart en ziel in gelegd.”
Leo Janssen
